یک سوال عمومی بین محققان وجود دارد که ذکر چه تعداد رفرنس برای مقاله خوب است؟ تعداد رفرنس های مناسب جهت نگارش مقاله به عوامل مختلفی چون حیطه مورد بررسی، میزان چالشهای موجود در آن حیطه، شرایط و ضوابطی که مجلات برای شما تعیین میکنند و موارد دیگر بستگی دارد. در این مطلب قصد آن داریم تا به سوال در یک مقاله چه تعداد رفرنس باید ذکر شود؟ پاسخی از دید پژوهشهای انجام شده در این حیطه ارایه کنیم.
یکی از مراحل تحصیلات تکمیلی در ایران ارائه رساله یا پایان نامه در دوره کارشناسی ارشد و دکتری است. برای کسب مجوز دفاع از پایان نامه نیز معمولاً از دانشجویان درخواست میشود که یک یا دو مقاله علمی پژوهشی، اسکوپوس و یا آی اس آی ارائه دهند. البته در دانشگاههای علوم پزشکی ارائه مقاله در مجلهای که در پایگاه پابمد نمایه میشود نیز مورد پذیرش است. همچنین باید توجه نمود که مجله انتخاب شده در لیست مجلات نامعتبر وزارت علوم، دانشگاه آزاد و یا دانشگاههای علوم پزشکی قرار نداشته باشد.
با توجه به اینکه مجلات اسکوپوس در کنار مجلات ISI (تامسون رویترز) دارای ارزش بالایی در تمامی مجامع علمی و دانشگاهها هستند، گرایش به گرفتن پذیرش و چاپ مقاله در مجلات اسکوپوس نیز در ایران افزایش یافته است. اسکوپوس یک پایگاه استنادی است که در سال ۲۰۰۴ توسط الزویر با همکاری ۲۱ موسسه از سراسر جهان راه اندازی شد. این پایگاه چکیدهای از مقالات بیش از ۱۹ هزار ژورنال علمی را نمایه میکند و امکانات بینظیری را در اختیار پژوهشگران و برنامه ریزان قرار میدهد. هر ساله دهها هزار مجله درخواست نمایه شدن در پایگاه اسکوپوس را ارائه میدهند اما تنها تعداد معدودی از این مجلات به لیست مجلات اسکوپوس اضافه میشوند. بنابراین رقابت زیادی بین مجلات برای قرارگیری در این لیست و همچنین بین پژوهشگران برای چاپ مقاله در این مجلات وجود دارد.
موسسه تامسون رویترز که پیش از این به نام موسسه ISI شناخته میشد، یکی از بزرگترین نهادهای علمی دنیا است که توسط یک شیمی دان از دانشگاه پنسیلوانیا به نام یوجین گارفیلد در سال ۱۹۶۰ تاسیس شد. با توجه به اینکه مجلات نمایه شده توسط موسسه تامسون رویترز دارای اعتبار بسیار بالایی هستند، گرفتن پذیرش و چاپ مقاله در مجلات ISI امتیاز بالایی در تمامی مجامع علمی و دانشگاهی دارد. موسسه تامسون رویترز یا همان ISI براساس تعدادی شاخص، مجلات علمی دنیا را ارزیابی میکند و اگر مجلهای شاخصهای مورد نظر این نهاد را داشته باشد در لیست مجلات مورد تایید ISI قرار میگیرد. هم اکنون بیش از ۱۸ هزار مجله علمی جزو مجلات ISI هستند و هر ساله نیز تعداد این مجلات افزایش مییابد. با توجه به اینکه مجلات مورد تایید این نهاد علمی مورد تایید بیشتر مراکز علمی در جهان است، برای اموری مانند دفاع از پایان نامه کارشناسی ارشد و دکتری، ارتقای هیئت علمی، مصاحبه دکتری و حتی مصاحبههای شغلی مجلات مورد تایید ISI دارای امتیاز بالایی هستند.
مجلات علمی تخصصی به مجلاتی اطلاق میشود که دارای نمایه وزارت علوم، ISI، اسکوپوس و سایر نمایههای معتبر نیستند. مجلات مورد تایید داخلی وزارت علوم شامل دو دسته مجلات علمی پژوهشی و مجلات علمی تخصصی هستند. مجلات سایر نمایهها از جمله ISI یا تامسون رویترز، اسکوپوس و ISC نیز معمولاً در سایت این پایگاهها قابل دسترسی هستند. بنابراین مجلات علمی تخصصی هیچ کدام از این نمایهها را ندارند و بنابراین فاقد امتیاز دانشگاهی هستند. با این حال دانشجویانی که به تازگی شروع به نگارش مقاله کردهاند یا افرادی که قصد ارائه مقاله به یک سازمان یا اداره را دارند میتوانند مقالات خود را در چنین مجلاتی چاپ نمایند. مقالات چاپ شده در مجلات علمی تخصصی معمولاً برای افزایش اعتبار رزومه افراد و یا شروع ورود به عرضه پژوهشگری مورد استفاده قرار میگیرند. البته قابل اشاره است که برخی مجلات علمی تخصصی در پایگاههایی مانند گوگل اسکولار، مگ ایران و برخی دیگر از پایگاههای نمایه سازی منتشر میشوند.